Na The Queen's Gambit en Covid schijnt het schaken momenteel - om overigens onduidelijke redenen, al fluisteren sommigen van een Niemann-effect... - een derde golf door te maken. Chess.com berichtte op 23 januari dat het nieuwe systemen moet installeren om de toevloed aan nieuwe bezoekers te kunnen bedienen, zie ook hier, en hier. Uiteraard zou het overdreven zijn te beweren dat het de NOSBO-jeugdspelers zijn die de schaakservers overal platleggen, heel wat minder gewaagd echter is de stelling dat nergens ter wereld de trend van de afgelopen maanden beter zichtbaar is dan, jawel, in ons eigen NOSBO-land. De volgende tabel met de aantallen partijen die per maand voor de KNSB rating zijn verwerkt, vormt daarvan het bewijs:

Aantal voor KNSB-rating verwerkte partijen 
per maand van NOSBO spelers

Jaar	Maand	Jeugd	Senioren
2022	Jan	259	112
2022	Feb	9	50
2022	Mrt	72	568
2022	Apr	499	753
2022	Mei	311	780
2022	Jun	598	963
2022	Jul	469	461
2022	Aug	555	138
2022	Sep	178	355
2022	Okt	196	372
2022	Nov	934	706
2022	Dec	611	1048
2023	Jan	342	945
2023	Feb	1447	1134
Totaal		6480	7915

Hoewel het een eeuwigheid geleden lijkt, liggen de schaakloze maanden minder dan een jaar achter ons. Na opheffing van de beperkende corona-maatregelen bleek bij het verschijnen van aprillijst al dat het jeugdschaak niet onder de pandemie geleden heeft, integendeel. Een beeld dat in de daaropvolgende maanden met een gemiddeld aantal (jeugd)partijen van 470 gehandhaafd bleef. En dan is daar de lijst van februari... met... 1447 partijen! Meer dan het het drievoudige(!) van het gemiddelde maandaantal van de tien voorgaande lijsten. Een ware tsunami. 

Niettemin is ons als NOSBO bescheidenheid gepast. Want, eerlijk is eerlijk, de februari-hausse is voor een zeer belangrijk deel te danken aan onze Friese buren. Waar de rest van Nederland blijft hopen op een Elfstedentocht, lijken de Friezen al heel lang in de wintermaanden het schaatsen te hebben ingewisseld voor het schaken. Nog even en ze bereiken met hun GP's ook in het schaken het magisch aantal van elf. In de maand januari waren het Dokkum, Bolsward en Tytsjerk die als gastheer fungeerden. De NOSBO'ers wisten de weg ernaartoe goed te vinden om onder aanvoering van veelvraat Sono Folkers de nodige prijzen de grens over te slepen. Voeg daarbij het druk bezochte NOSBO D-kampioenschap, een NK ABC-kwalificatietoernooi in Delft waarin een grote NOSBO-delegatie haar opwachting maakte en een nagekomen ratingrapportage van het GP Chessfestival, en het hoge aantal partijen van februari is verklaard.

Bovenstaande lijst schreeuwt om een tweede staatje. Immers, bij zoveel partijen, welke NOSBO jeugdspelers droegen daar dan het meest toe bij? Een top negen:

Spelers met de meeste partijen op de KNSB jeugdratinglijst van februari

	Naam	Categorie	Aantal  partijen	Rating	Ratingwinst -verlies	Vereniging
1	Mousa, B. (Besher)	F	37	869	-243	S.V. Hoogeveen
2	Bakker, H. (Hannah)	D1	35	894	+217	S.C. Ten Boer
3	Jong de, G. (Gideon)	E	35	485	-69	SC de Paardensprong
4	Schipper, S. (Sarah)	D2	35	672	+11	S.C. Ten Boer
5	Dam ten, T. (Thijs)	H	34	316	Startrating	S.C. Ten Boer
6	Urban, T. (Tobias)	F	34	430	+126	SC de Paardensprong
7	Dam ten, B. (Bram)	G	33	1089	+198	S.C. Ten Boer
8	Urban, H. (Hannah)	F	33	180	-26	SC de Paardensprong
9	Kolk van der, D. (Deen)	D1	32	806	+47	SC de Paardensprong

Conclusies over bij welke schaakvereniging je het beste terecht kunt, welke de meest actieve schaakfamilie is, de vraag of - met oog op rating - veel spelen zinvol is (+217 en +198), misschien juist niet (-243), of dat het er eigenlijk nauwelijks toe doet (+11, maar feitelijk slechts +1 want inclusief een bonus van 10): het is geheel en al aan de lezer.

Voor wie het alles na wil tellen en rekenen :-) lees de verantwoording in de toelichting onderaan dit artikel.***

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Over naar de starters en stijgers van de februari-lijst. 

Met zoveel toernooien zijn er natuurlijk veel spelers met een startrating. Liefst veertien(!) deze maand (bijgewerkt 1 maart 2023):

Starters jeugdrating

	Naam	Categorie	Gt	Nt	Rating	Vereniging
1	Kort, M.F. (Matthijs)	E	7	7	920	SC de Paardensprong
2	Leegstra, B. (Boris)	F	7	7	857	JSC De Matadoren
2	Nguyen, A. (Anh Khôi)	D1	14	14	851	SG Staunton
3	Zwerver, I. (Ingmar)	D2	28	24	786	JSC De Matadoren
4	Dijkstra, R. (Ruben)	C2	7	7	764	JSC De Matadoren
5	Kooke, J.V. (Jesse)	E	7	7	742	SG Staunton
6	Bruins, N. (Nena)	D2	28	24	545	S.V. Hoogeveen
7	Ruwiel, R. (Rienk)	D2	28	24	523	JSC De Matadoren
8	Thurmaier, F. (Fabian)	D2	7	7	396	S.C. Ten Boer
9	Hummel, F. (Finn)	D2	7	7	340	S.C. Ten Boer
11	Dam ten, T. (Thijs)	H	34	15	316	S.C. Ten Boer
12	Berga, T.S. (Twan)	D1	7	7	237	S.V. Leek
13	Dijkstra, M. (Marja)	D1	7	7	100	JSC De Matadoren
14	Stevens, J.M. (Jesse)	H	14	9	100	S.C. Haren

De drie grootste stijgers:

Stijgers jeugdrating

	Naam	Categorie	Rating	Rating winst	Vereniging
1	Kollen, D. (Dido)	D2	905	+278	S.C. Haren
2	Lipsic, T. (Thomas)	D2	740	+244	JSC De Matadoren
3	Bakker, H. (Hannah)	D1	894	+217	S.C. Ten Boer

 

Het Groninger Chessfestival 2022 was voor een flink aantal jeugdspelers aanleiding voor de eerste maal deel te nemen aan een seniorentoernooi. Zelfs waren er die op het Tata Steel toernooi in Wijk aan Zee aan het bord plaatsnamen. Tip voor (ook de jonge) jeugdspelers voor volgend jaar: met een seniorenrating vanaf ongeveer 1300 kun je prima inschrijven voor de Tata amateurgroepen. Met grote kans dat je speelt in de zaal waar tegelijkertijd de wereldkampioen zijn partijen schaakt! Wie wil dat niet? Een goede kennismaking is een Tata weekendvierkamp waarbij je drie partijen (vrijdagavond, zaterdag en zondag) speelt tegen tegenstanders van je eigen niveau. Vasthouden dus in je achterhoofd...

De deelname aan seniorentoernooien brachten vier NOSBO-ers een fraaie startrating bij de senioren. Enkelen verkregen nog geen seniorenstartrating omdat ze niet tot het benodigde aantal van zes ratingpartijen kwamen. Hun partijen blijven echter twee jaar staan en worden meegenomen zodra binnen die periode het aantal van zes alsnog bereikt wordt.

Starters seniorenrating (jeugdspelers)

	Naam	Categorie	Gt	Nt	Rating	Vereniging
1	Etienne, G. (Ghilon)	D2	10	10	1673	JSC De Matadoren
2	Luijkx, D.M. (Dagmar)	B1	11	9	1549	SC de Paardensprong
3	Kolijn, D. (David)	C2	10	6	1343	SC de Paardensprong
4	Hagen, S.C. (Carlijn)	C2	14	6	1239	SC de Paardensprong

De volgende tabel bevat de zeven NOSBO-jeugdspelers met de grootste stijging van hun seniorenrating. Speciale aandacht voor de nummers 4 en 7. Tien jaar geleden stonden beiden voor het eerst genoteerd in de KNSB jeugdratinglijst, respectievelijk augustus 2013 (rating 453) en mei 2013 (rating 470). Kijk naar de rating die ze toen hadden, kijk waar ze nu staan, en kijk vooral dus waar je kunt komen... Een aanmoediging in het bijzonder voor de zeer jeugdige schakers.

Stijgers seniorenrating (jeugdspelers)

	Naam	Categorie	Rating	Ratingwinst	Vereniging
1	Gohil, G. (Viaan)	E	1489	104	SG Staunton
2	Roorda, C. (Cas)	C1	1726	89	Talententeam JSN
3	Jorritsma, E.A. (Eli Alia)	C1	1309	78	SC de Paardensprong
4	Hagen van der, L.G.J. (Loek)	A1	2215	70	Groninger Combinatie
5	Dijksterhuis, T.J. (Thieme)	B2	1391	60	S.C. Haren
6	Steinvoorn van, J. (Jelmer)	B2	1451	53	Talententeam JSN
7	Foreest van, M. (Machteld)	B2	2288	50	Groninger Combinatie

 

Ook in de komende maand zijn er weer veel toernooien. Uiteraard het grootste jeugdtoernooi van Noord-Nederland: het Paardensprong toernooi op 4 februari. Op de dag van publicatie van dit artikel is het nog slechts tot 20.00 uur mogelijk je daarvoor in te schrijven. Op (let wel zondag) 12 februari zijn er de NOSBO E-Kampioenschappen. Februari is ook de maand waarin veel basisschoolkampioenschappen worden gehouden (hoewel die niet meetellen voor de KNSB rating). De klap op de vuurpijl is op 18 en 19 februari. Die twee(!) dagen wordt voor de iets oudere jeugd door de NOSBO in Hoogkerk het derde landelijke NK-ABC kwalificatietoernooi georganiseerd. Het belooft een groots en afgeladen toernooi te worden waarin nu al - twee weken van tevoren - de aanmeldingen het maximale aantal van ca. 120 deelnemers benaderen. Kortom: heb je je nog niet ingeschreven, wacht geen moment langer!

KNSB-jeugdrating (NOSBO leden) 
KNSB-rating senioren (NOSBO leden)
KNSB-ratingviewer 
KNSB stijgerslijst (jeugd)

*** Toelichting tabellen met partijaantallen

1. De partijaantallen in de twee eerste tabellen van dit artikel worden gevormd door het aantal keer dat partijen zijn meegenomen in de KNSB rekenberekening van spelers. Ter verduidelijking een voorbeeld: als Jan tegen Piet een partij speelt, is die partij in de tabellen in de meeste gevallen als twee partijen geteld. Omdat namelijk die ene partij zowel voor Jans als voor Piets ratingbepaling meegenomen is in de KNSB ratingberekening. Een partij is overigens alleen meegeteld als de speler voor wie de ratingberekening is uitgevoerd op dat moment al een rating had (dan wel toen zijn eerste rating verkreeg in de vorm van een startrating). Als Jan wel een rating had (of net gekregen heeft) en Piet niet, dan is partij slechts één keer in de telling meegenomen. Daarbij maakt het niet uit of Piet op het moment van spelen wel of geen rating had. Als de partij op een latere ratinglijst voor Piet alsnog verwerkt is bij het verkrijgen van zíjn startrating (daar het minimale aantal van zes partijen toen wel door hem bereikt werd), is die partij alsnog voor de tweede keer meegenomen in de telling. Een goed voorbeeld van een en ander is Thijs ten Dam: in het tweede staatje wordt 34 genoemd als het aantal door hem gespeelde partijen. Dat is ook precies het aantal partijen dat op de februari-lijst is meegenomen voor hem. De KNSB ratingviewer geeft echter 15 partijen aan. De reden: slechts 15 van zijn tegenstanders in die 34 partijen hadden op het moment van spelen een rating, de andere 19 niet. Maar Thijs speelde dus wel degelijk 34 partijen.
   
2. Als men toch liever het aantal uniek gespeelde partijen zou willen weten (en dus de partij van Jan tegen Piet als één partij wil beschouwen), is dat eenvoudig te bereiken door alle aantallen in de tabellen te delen door twee. Dat zal niet altijd exact kloppen (b.v. omdat Piet tot op heden niet tot de minimaal voor een rating vereiste zes partijen gekomen is), maar globaal zeker wel.
3. De grens tussen jeugd en senioren is in de tabellen gelegd bij 18 jaar. M.a.w. spelers met de categorieën A3 en A4 (respectievelijk 19- en 20-jarigen) zijn steeds beschouwd als behorend tot de senioren.
4. Uiteraard zijn alleen partijen geteld die gerapporteerd zijn voor ratingverwerking door de KNSB.
5. Type-, telfouten en onjuiste linkjes voorbehouden.
6. Schrijver dezes hoort desalniettemin graag als die aangetroffen worden.